عدد اکتان بنزین
میزان مقاومت سوخت در برابر فشار، گرما و احتراق خودبهخود را با شاخصی به نام عدد اکتان اندازهگیری میکنند. عدد اکتان بنزین معمولی 87، بنزین ویژه 89 و بنزین سوپر 95 است. بهطور کلی هر چه این عدد بالاتر باشد، سوخت بهتری داریم. موتورهای بنزینی جدید برای احتراق بهتر به سوختهایی با اکتان بالا نیاز دارند. در موتورهای قدیمی به علت فشردگی کمتر مخلوط سوخت و هوا، به سوخت با اکتان بالا نیاز نیست.
بهترین نوع بنزین
بهطور کلی هر چه عدد اکتان بنزین بالاتر باشد، کیفیت آن بهتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در ایران بنزین سوپر کیفیت بهتری نسبت به بنزین معمولی دارد. اما برای اینکه بدانید کدام نوع بنزین بیشتر با موتور خودرو شما سازگارتر است، باید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. برای مثال موتورهای TU3 و TU5 به بنزین بدون سرب با اکتان 87 یا 95 نیاز دارند. موتورهای XU7 و EF7 هم با بنزین اکتان 95 سازگارتر هستند.
عوامل موثر در انتخاب بنزین مناسب ماشین
هر چند بنزین با عدد اکتان معین به جایگاهها تحویل داده میشود، اما برخی عوامل بیرونی بر عدد اکتان تاثیر میگذارند و آن را افزایش یا کاهش میدهند. این عوامل عبارتند از:
دمای هوا: دمای هوا و عدد اکتان بنزین رابطه معکوسی با هم دارند. به عبارت دیگر با بالا رفتن دما، عدد اکتان پایین میآید.
رطوبت: میزان رطوبت با عدد اکتان رابطه مستقیمی دارد. یعنی با افزایش رطوبت عدد اکتان نیز به سمت بالا رفتن تمایل پیدا میکند.
ارتفاع از سطح دریا: در ارتفاع نزدیک به سطح دریا، استفاده از بنزین با عدد اکتان بالا یا سوپر پیشنهاد میشود. اما هر چه ارتفاع بالاتر برود، نیاز به بنزین سوپر کمتر خواهد شد.
عوامل دیگر: علاوه بر مواردی که در بالا برشمردیم، فاکتورهای دیگری مثل دمای کارکرد بهینه موتور، زمانبندی پیشرانه و نسبت ترکیب بنزین خودرو و هوا نیز در انتخاب بنزین مناسب دخیل هستند.
تفاوت بنزین سوپر و معمولی براساس شرایط محیطی
عدد اکتان از رطوبت و دمای هوا تاثیر میپذیرد. بهطور کلی افزایش رطوبت، بالا رفتن عدد اکتان را در پی دارد؛ در مقابل افزایش دما باعث کاهش این عدد میشود. با این حساب، در شهرهایی که دمای پایین و رطوبت بالا دارند، بهتر است از بنزین معمولی استفاده کرد. در مناطقی هم که دمای هوا بالا و رطوبت پایین است، مانند شهرهای کویری، استفاده از بنزین سوپر منطقیتر خواهد بود.
فاکتور دیگری که باید در نظر گرفت، ارتفاع از سطح دریا است. در مناطقی که بالاتر از سطح دریا قرار دارند، به سوختی نیاز داریم که عدد اکتان آن پایینتر باشد. بهطور مثال، هنگام سفر به شهرهای شمالی که کمارتفاع هستند، ممکن است متوجه افزایش صدای موتور شوید. این اتفاق به علت اثرگذاری ارتفاع بر سطح اکتان بنزین رخ میدهد. با توجه به این توضیحات، بنزین سوپر در شهرهای نزدیک دریا گزینهی بهتری است. اما در شهرهایی مانند تهران، استفاده از بنزین معمولی، گزینه مناسبی خواهد بود.
تفاوت بنزین معمولی و سوپر در انواع خودرو
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، در خودروهای داخلی که اکثرا دارای موتورهای تنفس طبیعی هستند، استفاده از بنزین سوپر تاثیر شگرفی بر عملکرد خودرو نمیگذارد. به همین جهت پرداخت هزینه بیش از دو برابر برای بنزین سوپر (نسبت به بنزین سهمیهای)، از لحاظ اقتصادی توجیهی ندارد. اما در خودروهای خارجی پیشرفته و مخصوصا مدلهای توربو که نسبت به کیفیت بنزین حساسیت بیشتری دارند، استفاده از بنزین سوپر پیشنهاد میشود. در این مدلها بنزین سوپر باعث حفظ راندمان موتور و مصرف سوخت بهینه میشود.